De EU werkt aan een gemeenschappelijk Europees luchtruim. Eén van de doelen: efficiëntere vliegroutes. Nederland bereidt zich, net als de andere Europese landen, voor op deze Single European Sky met de bouw van een nieuw luchtverkeersleidingsysteem. Enter Chantal Arkema, test automation engineer bij Capgemini. Voor de Luchtverkeersleiding Nederland stelt zij het systeem nu flink op de proef, onder meer met een flightplan messaging-test. Weten hoe dat werkt? In haar Tech Talk neemt ze je mee achter de schermen. En hieronder licht ze alvast een tipje van de sluier op.

Het huidige Europese luchtruim is opgebouwd uit segmenten die grofweg samenvallen met landsgrenzen. Het gevolg van deze versnippering is dat vliegtuigen vaak niet de kortste route vliegen. Dat kan beter, dachten ze bij de EU. Met de Single European Sky (SES) wil zij het mogelijk maken dat vliegtuigen efficiëntere routes volgen – wat tijd scheelt, vriendelijker is voor het milieu en de veiligheid verder vergroot.
Een belangrijke voorwaarde voor SES is dat de luchtverkeersleidingsystemen van de EU-landen beter op elkaar aansluiten. De luchtverkeersleidingsorganisaties van deze landen timmeren daarom aan nieuwe systemen op basis van gemeenschappelijke standaarden. Ook in Nederland wordt achter de schermen hard gewerkt aan zo’n systeem, dat iCAS heet (kort voor iTEC Centre Automated System, waarbij iTEC weer staat voor interoperability Through European Collaboration).

Testen, testen, testen

De kans is groot dat je bij het woord ‘luchtverkeersleiding’ denkt aan de bekende toren op Schiphol. Begrijpelijk; dit iconische gebouw is hét gezicht van Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL). Maar de verkeerleiders in de toren leiden alleen het luchtruim direct om de luchthaven heen.
Het luchtruim tussen de luchthaven en de landsgrenzen wordt geleid door andere verkeersleiders, die daarbij geavanceerde systemen gebruiken. In Nederland is dat – riemen vast, hier komt nog een afkorting – AAA, oftewel Amsterdam Advanced ATC (wat op zijn beurt een afkorting is van Air Traffic Control). In maart 2024 neemt iCAS het stokje over van AAA, dat dan nog een tijdje op de achtergrond meedraait. Na een half jaar gaat de stekker definitief uit AAA.
Voor het zover is wordt er vooral getest, getest en nog eens getest. Tests die worden gedaan door het iCAS Verificatie & Validatie-team. Als test automation engineer richt ik me binnen dat team vooral op het beproeven van de flightplan messaging-keten.

Zender en ontvanger

Informatie over een vlucht wordt door het ene luchtverkeersleidingscentrum op de route overgedragen aan het volgende. Zo weet elk land dat er een vliegtuig binnenkomt of overvliegt en is iedereen op de hoogte van alle relevante details. Denk aan de ID-code van het vliegtuig, het type toestel, het aantal passagiers, de vertrekplaats, route en bestemming. Al deze gegevens worden vastgelegd in flightplans, die de luchtverkeerscentra uitwisselen via flightplan messages.
Dit berichtenverkeer moet volledig automatisch verlopen. In de ketentests die ik nu uitvoer controleer ik of dat gaat zoals het moet. De berichten moeten van de juiste plek komen en ook weer op de juiste plek aankomen. Daarnaast ga ik uitvoerig na of de inhoud van de berichten klopt.

Live data en simulaties

Een van de pluspunten van het werk is dat ik de tests uitvoer in een spectaculaire fysieke omgeving, een futuristische control room die speciaal is gebouwd voor het testen en accepteren van iCAS. De ruimte is voorzien van computers met iCAS en alle subsystemen die ik voor de tests nodig heb. Hierbij heb ik toegang tot live data, maar kan ik ook gebruikmaken van simulaties. Handig als ik bijvoorbeeld berichten van conflicten willen testen, wat je natuurlijk liever niet in real life uitprobeert.
Maar ook los van de prachtige werkplek is het natuurlijk te gek om betrokken te zijn bij een operatie als deze. Dat geldt niet alleen voor een engineer met vliegbrevet, zoals ik. Ik denk dat het voor elke engineer fantastisch is om mee te bouwen aan iets impactvols als een nieuw landelijk luchtverkeersleidingsysteem. Helemaal als je weet dat dit systeem onderdeel wordt van een innovatief Europees netwerk. En dat je zo bijdraagt aan efficiënter, schoner en veiliger vliegverkeer.

Tech Talk: meebouwen aan een nieuw luchtverkeersleidingsysteem

In de blog hierboven geeft Chantal een korte introductie van haar bijdrage aan het nieuwe Nederlandse luchtverkeersleidingsysteem iCAS. Benieuwd naar het hele verhaal? In haar Tech Talk vertelt ze je over de uitdagingen die komen kijken bij de bouw van zo’n nieuw systeem. Over Polaris, de schitterende test- en acceptatieomgeving waarin zij haar testwerk doet. En natuurlijk over dat bijzondere werk zelf, waarin ze pas nog te maken kreeg met een vliegtuig dat – anders dan verwacht – niet over Nederland heen vloog, maar er landde. Wat was daar aan de hand?

Kijk hier de Tech Talk terug!

Over Chantal Arkema

Chantal stond niet alleen voor de klas als docent biologie, ze zat ook achter de stuurknuppel van propellervliegtuigen. Sinds 2021 werkt de bevlogen test automation engineer namens Capgemini bij Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL).
job alert

Ontvang de laatste vacatures